O tym, że  poprawna wymowa ma duży wpływ na rozwój dziecka nikogo nie trzeba przekonywać. Prawidłowy rozwój mowy jest jednym z ważniejszych wskaźników rozwoju intelektualnego. Mowa jest dla dziecka sposobem komunikowania się z otoczeniem, poprzez mowę uczy się ono pojmowania świata i gromadzi doświadczenia. Stanowi ona narzędzie w zdobywaniu informacji, pozwala na wyrażanie swoich myśli, opinii, odczuć.

Ogromną rolę w procesie kształtowania mowy dziecka odgrywają rodzice. To oni są jego pierwszymi nauczycielami mowy poprzez wspólne zabawy, czytanie bajek, ich opowiadanie oraz śpiewanie piosenek. Dzięki tym zabiegom dzieci poznają nowe słowa, ćwiczą oddech, głos, słuch i wymowę oraz doskonalą formy gramatyczne uwzględniając przy tym akcent, melodię i rytm mowy. Poprzez zabawę możemy stymulować rozwój wszystkich funkcji, od których zależy prawidłowy rozwój mowy. Duże znaczenie w zakresie wspomagania i rozwoju mowy maja także działania nauczycieli, którzy pracują z dzieckiem w przedszkolu, gdzie zabawa stanowi dominujący sposób nauki.

Dlatego w grupach przedszkolnych „Motylki” i „Biedronki” odbywały się krótkie ćwiczenia logopedyczne mające na celu usprawnienie narządów artykulacyjnych.  Poprzez różnorodne zabawy logopedyczne dzieci uczyły się prawidłowego ułożenia narządów artykulacyjnych potrzebnych do realizacji określonych głosek, kształtowały słuch fonematyczny oraz doskonaliły  już ukształtowaną wymowę.

Poniżej przedstawię kilka przykładów „uniwersalnych” ćwiczeń logopedycznych, bowiem można je prowadzić nie tylko z uczniami, u których stwierdzono zaburzenia mowy.

1. Ćwiczenia oddechowe

• Wdech nosem ( usta zamknięte) i wydech ustami.
• Dmuchanie na kulkę z waty, na wiatraczek.
• Naśladowanie balonika – wypuszczanie powietrza z jednoczesnym odgłosem „ sssss”.
• Naśladowanie syreny – „ eu-eu- eu”, „ au-au-au” – na jednym wydechu.
• Naśladowanie śmiechu różnych osób:
• – staruszki: che- che- che
• – kobiety – wesołe cha- cha- cha
• – mężczyzny – rubaszne ho- ho- ho
• – dziewczynki – piskliwe, chichotliwe chi- chi- chi.

2.Ćwiczenia motoryki narządów artykulacyjnych

Ćwiczenia warg: 

• Wymawianie na przemian „ a-o” przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi górnej i dolnej.
• Naprzemienne wymawianie „ i – u”.
• Cmokanie.
• Parskanie / wprawianie warg w drganie/.
• Wysuwanie warg w „ ryjek”, cofanie w „ uśmiech”.
• Wysuwanie warg w przód, następnie przesuwanie warg w prawo, w lewo.

Ćwiczenia języka: 

• Dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę ucha lewego i prawego.
• Oblizywanie dolnej i górnej wargi przy ustach szeroko otwartych / krążenie językiem/.
• Kląskanie językiem.

Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie: 

• Wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej.
•  „Chrapanie” na wdechu i wydechu.

Ćwiczenia policzków: 

• Nadymanie policzków – „ gruby miś”.
• Wciąganie policzków – „ chudy zajączek”.
• Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmianę.

Logopeda

Iwona Baworska